"Protokol"...
Bir
yeri “gözüne kestirirsin”…
Oturmak
için gider ama bir bakarsın ki üzerinde koskocaman bir yazı…
“Protokol”…
Süslü
püslü çadır ya da gölgelikler görürsün.
Güneşten
haşlanmış beynini veya iliklerine kadar ıslanmış bedenini korumak istersin… Yaklaşırsın
o nesneye ama birileri hemen önünü keser…
“Protokol”…
Parmaklarının
ucunda yükselerek “sergilenen şeyi” görmek için çabalarsın.
Ama
sergilenen şeyle asla ilgilenmeyen “kalabalık” nedeniyle, hiçbir şey
göremezsin.
“İzlemiyorsanız
çekilin kardeşim” diyecek olursun, birileri hemen ağzını kapatır…
“Aman
haa protokol”…
“Protokol”…
Dilimize
Fransızcadan geçmiş bir sözcük.
Fransızca
“Toplantı tutanağı-Diplomaside bir yazının gönderildiği kişilerin listesi” ve
“Önemli kişilerin listesi” şeklinde anlam genişlemesine uğramış olan “Protocole”
sözcüğünden gelmiş…
Protokol
sözcüğü, Arapçadan dilimize geçen,
“Belgeye
bağlanmış ant, sözleşme” anlamındaki “Misak”,
“Bir
mecliste veya törende öncelik, saygınlık” anlamındaki “Sadaret”,
“Resmi
günlerde ve toplantılarda devlet büyüklerinin makam ve mevki sıralarına göre
kabulü” anlamındaki “Teşrifat” sözcüklerini anlam olarak barındıran bir sözcük…
Fransızcaya
ise Latinceden, “Eski yazmalarda rulonun başına yapıştırılan ve kitabın
içerdiği başlıkları özetleyen kağıt, ilk olarak yapıştırılan şey” anlamlarındaki
“Prorocollum” sözcüğünden evrilerek gelmiş…
Ancak…
“Protokol”
sözcüğünün ortaya çıkışı ile ilgili başka öykülerde yok değil hani…
Misal…
Bundan
binlerce yıl önce ve Latinlerin yaşadığı topraklar…
Yani…
Bugünkü İtalya’da, “Lazio” şehrinin bulunduğu bölgede kurulu bağımsız bir “kent
devleti” ve bu devletin halkı…
Günlük
yaşam içinde, geçim derdiyle hünerlerini sergilemeye çalışan sanatçılar…
Panayırlar,
eğlenceler…
Kimileri
hünerlerini sergilerken, kimileri de sergilenen şeyi izlemeye çalışıyor…
Ama
ön sıraları kentin ileri gelenleri kapmış…
Aynı
günümüzdeki gibi halk hiçbir şey göremiyor…
Gençler
ise bu duruma oldukça tepkililer…
Bu
nedenle ileri gelenlere “protokol” diyorlar…
“İlk, önde gelen, önce” anlamındaki “Proto”
ile,
“Dışkılama
sistemi, bağırsak” demek olan “Kolon” sözcüklerini birleştirerek,
O
günün sokak jargonu ile bu sözcüğü yaratmışlar…
En
önde hep “ileri gelenler” olduğundan,
İlk
sırayı hep “yöneticiler” işgal ettiğinden,
Arkalarda
kalan halk, “zengin takımının” sadece “arkasını” gördüğünden,
Onlara
“Protokol” demiş, geçmiş…
Yani…
“İlk
Götler”…
